Woo-stukken tonen BPM-praktijken die vragen oproepen
Hier te lezen en te downloaden: documenten die inzicht geven in hoe de Belastingdienst BPM-regels toepast die vragen oproepen over compatibiliteit met EU-recht.
Arnhem – Dankzij recent vrijgegeven Woo-documenten wordt meer duidelijk over het algoritme “Wegenrisico BPM” dat de Belastingdienst gebruikt. De beschikbare stukken tonen praktijken die vragen oproepen over de effectiviteit van de wettelijk geboden keuzemogelijkheden voor belastingplichtigen. Deze analyse wordt momenteel juridisch getoetst in een lopende procedure bij de rechtbank Gelderland.
🔑 Wat de documenten tonen
Geen privacytoets uitgevoerd
De Belastingdienst heeft in de beslissing op bezwaar erkend dat er geen Data Protection Impact Assessment (DPIA) is uitgevoerd voor het BPM-algoritme, terwijl dit volgens artikel 35 AVG verplicht is bij grootschalige automatische besluitvorming.
Behandeling taxatierapporten
Uit de RDW-memo B71 blijkt letterlijk dat taxatierapporten “niet in behandeling worden genomen” zodra ze afwijken van de RDW-inspectie. Volgens de documenten kan dit leiden tot beperking van mogelijkheden voor belastingplichtigen om een taxatie als methode te gebruiken.
Drempelwaarden en labels
Uit interne Weegregels blijkt dat sterk afwijkende waardes automatisch als verdacht worden gelabeld (code rood). De documenten tonen ook het bestaan van systeemlabels:
-
Q = Tegenbewijs (voor aangiftes via taxatie of koerslijst)
-
A = Afwijkende afschrijving (bij opvallend hoge afschrijving)
Volgens de Woo-stukken zorgen deze coderingen ervoor dat aangiftes met taxaties vrijwel altijd onder extra toezicht komen.
Variabele 75%-regel
Uit de Weegregels blijkt dat de 75%-grens – de ondergrens waarbij een taxatiewaarde nog wordt geaccepteerd – in de praktijk variabel en aanpasbaar is. De documenten suggereren dat inspecteurs deze norm flexibel kunnen toepassen. Dit zou kunnen betekenen dat belastingplichtigen met een lage taxatiewaarde automatisch worden doorgestuurd naar de forfaitaire tabel, ook als hun taxatierapport inhoudelijk correct is. De documenten suggereren dat dit de effectiviteit van de wettelijke keuze voor taxatie kan beïnvloeden.
🤝 Mogelijke implicaties
Overleg met brancheorganisaties
Uit de Woo-stukken over de koerslijstoverleggen blijkt dat de Belastingdienst samen met BOVAG het initiatief nam voor een overlegplatform, waar ook RAI Vereniging, RDW en erkende automotive data-aanbieders bij aanschuiven. Volgens de documenten was het doel: afspraken maken over hoe om te gaan met lage waardes (“excessen”).
Deze praktijk roept vragen op in het licht van artikel 101 VWEU over mededingingsbeperkende afspraken tussen partijen die normaliter concurreren.
EU-rechtelijke vraagstukken
Uit de documenten blijkt dat het algoritme mogelijk tot verschillende behandeling van importauto’s kan leiden, wat vragen oproept in het licht van artikel 110 VWEU. In combinatie met de variabele 75%-regel en de coördinatie in het platform suggereren de stukken mogelijk spanningen met meerdere EU-rechtelijke bepalingen.
⚖️ Het beroep
In het beroepschrift dat bij de rechtbank Gelderland is ingediend, wordt om openbaarmaking gevraagd van de logica, drempelwaarden en codes (Q en A) van het algoritme. Subsidiair wordt vertrouwelijke inzage gevraagd (art. 8:29 Awb).
👉 Documenten en transparantie
De Woo-stukken zijn hier te lezen en te downloaden.
Ze geven een helder beeld van hoe de huidige BPM-regels tot stand zijn gekomen en welke vragen er bestaan over de compatibiliteit met Europees recht.
Over deze publicatie
Deze analyse is gebaseerd op openbaar gemaakte Woo-documenten. De juridische interpretaties en mogelijke gevolgen worden momenteel getoetst in een lopende rechtsprocedure bij de rechtbank Gelderland. De auteur is BPM-taxateur en heeft het betreffende Woo-verzoek ingediend in zijn hoedanigheid van publicist en professioneel belanghebbende bij transparantie over de BPM-heffing.